digitale-erfenis.jpg

december 2021

Van uw mailbox tot uw Facebook-account: wat met uw digitale nalatenschap?

We leven, werken en ontspannen steeds meer in een digitale wereld. We houden contact met onze vrienden op sociale media, bewaren foto’s op onze computer of in de cloud, zetten reisblogs online en hebben allemaal een mailbox (met misschien wel kleine of grote geheimen). Maar wat gebeurt er precies met uw digitale nalatenschap als u er plots niet meer bent?

Als u overlijdt dan is uw offline leven wellicht netjes geregeld. Uw volledig vermogen komt toe aan uw wettelijke erfgenamen, tenzij u dat anders heeft bepaald via bijvoorbeeld een testament of derdenbeding. U heeft misschien ook al een successieplan opgesteld voor het geld op uw spaarrekening, een erfstuk uit de familie of een tweede verblijf aan de kust.

We leven echter ook in een digitale wereld. Veel van de mooie en kostbare herinneringen slaan we online op, bijvoorbeeld in digitale fotoalbums. Bovendien communiceren we meer dan ooit via het internet. Van onze mailbox tot onze accounts op sociale media: die kunnen voor nabestaanden misschien geen financiële waarde hebben, maar wel een hoge emotionele waarde.

Als u niets regelt voor uw ‘digitale erfenis’ dan bestaat het risico dat die herinneringen voor uw nabestaanden verdwijnen. Of dat u op sociale media een ‘digitale zombie’ wordt.

Daarnaast kan het regelen van uw digitale nalatenschap ook een praktische waarde hebben. Als u niets regelt moeten uw nabestaanden raden wat uw wensen waren en uitvissen welke accounts u had en hoe ze er toegang tot krijgen.

Waaruit kan een digitale nalatenschap bestaan?

  • Offline bestanden op uw computer of andere dragers (bijvoorbeeld een USB-stick of externe harde schijf waarop u uw foto’s en filmpjes bewaart)
  • Content die u zelf online heeft gezet: video’s op YouTube, reisblogs, slideshows, presentaties, …
  • E-mails en contactlijsten
  • Elektronische administratie en facturatie: zoals documenten op het platform van uw energieleverancier of telecomprovider.
  • Online games waarmee u misschien een virtueel vermogen opbouwde, muziekstreamingdiensten waarop u misschien playlists aanmaakte.

Hoe kan u uw digitaal nalatenschap regelen?

Bent u een (beroemde) blogger, influencer, fotograaf … of heeft uw digitale nalatenschap op een of andere manier een belangrijke waarde? Dan is het een goed idee om ten rade te gaan bij een notaris of vermogensexpert om dat te regelen. Stel dat u een blog heeft die door honderdduizenden mensen gevolgd wordt, dan zal uw nalatenschap een economische waarde hebben (reclame-inkomsten, auteursrechten, enzovoort).

Voor de meeste mensen zal hun digitale nalatenschap echter meer een emotionele dan een economische waarde hebben.

1. Rechtstreeks bij de aanbieders

Veel bedrijven sluiten accounts af na een periode van inactiviteit of wanneer ze ingelicht worden over een overlijden. Sommige aanbieders hanteren dan weer een systeem waarbij u zelf kan bepalen wat er met uw account gebeurt na uw overlijden. Bij sommige riskeert u dan weer een digitale zombie te worden als u niets regelt.

Een overzicht van enkele populaire diensten:

Google (Gmail, YouTube, Google Photos, Blogger.com, …)
Voor al uw Google-diensten kan u de Inactive Account Manager gebruiken. Met deze toepassing bepaalt u zelf wat er met uw account gebeurt na uw overlijden. U kan kiezen om uw account te wissen, bijvoorbeeld na 3 maanden inactiviteit. Of u kan een vertrouwenspersoon tijdelijk toegang geven tot uw account na een bepaalde periode van inactiviteit.

Facebook
Voor Facebook kan u een legacy contact aanwijzen. Die krijgt dan na uw overlijden toegang tot uw account. Hij of zij kan dan reageren op berichten of uw profielfoto aanpassen. De pagina wordt zo een herdenkingsplek waar familie of vrienden elkaar kunnen vinden om herinneringen op te halen. Goed om weten: een legacy contact heeft geen toegang tot privéberichten.

Om een herinneringspagina te worden, vraagt Facebook een bewijs van overlijden en een bewijs van verwantschap. Een nabestaande kan ook vragen om het account te schrappen. Hiervoor moet de nabestaande het geboortebewijs van de overledene voorleggen, de overlijdensakte en een bewijs van bevoegdheid dat de nabestaande de wettige vertegenwoordiger van de overleden persoon of zijn/haar nalatenschap is.

Instagram
Om een herinneringspagina te worden, vraagt Instagram een bewijs van overlijden. Berichten die de overleden persoon heeft gedeeld, waaronder foto's en video's, blijven op Instagram staan en zijn zichtbaar voor het publiek waarmee deze inhoud is gedeeld. Als nabestaande krijgt u echter geen toegang tot de account. Om een account te schrappen moet een nabestaande het geboortebewijs van de overledene voorleggen, de overlijdensakte en een bewijs van bevoegdheid dat de nabestaande de wettige vertegenwoordiger van de overleden persoon of zijn/haar nalatenschap is.

Twitter
Bij Twitter kan een nabestaande een verzoek indienen om de account te schrappen en openbare tweets te downloaden. Daarvoor dient de nabestaande verschillende documenten voor te leggen (onder meer identiteitsbewijs en overlijdenscertificaat). Als nabestaande kan u het Twitter-account van een overledene niet overnemen.

TikTok
TikTok heeft geen beleid voor het gedenken van een account na een overlijden. Bovendien is er geen beleid voor het verwijderen van een inactief account. Het enige wat u kan doen is uw account op voorhand verwijderen of instructies achterlaten in bijvoorbeeld een testament.

WhatsApp
WhatsApp heeft geen beleid voor het verwijderen van een inactief account. Het enige wat u kan doen is uw account op voorhand verwijderen of instructies achterlaten in een testament.

Snapchat
Dit platform heeft nog geen herdenkingsbeleid, maar biedt wel de mogelijkheid om het account van de overledene te verwijderen. Daarvoor surft u naar de support pagina. Kies "Report a safety concern" en vul verder aan.

Pinterest
Iedereen kan het Pinterest-account van een gebruiker deactiveren als ze over de juiste gegevens beschikken. Om het account van een overledene te verwijderen, moet u een verzoek sturen naar care@pinterest.com. U dient daarbij een bewijs van overlijden en een bewijs van verwantschap toe te voegen.

LinkedIn
Een LinkedIn-profiel kan een herdenkingspagina worden of de account kan verwijderd worden. Voor beide dient een nabestaande onder meer een bewijs van overlijden en een bewijs van verwantschap aan te leveren.

Microsoft (Outlook, Hotmail, Live)
Microsoft-accounts worden na één jaar inactiviteit geblokkeerd. Alle e-mailberichten en bestanden worden kort daarna verwijderd. Microsoft-accounts worden na twee jaar inactiviteit geschrapt. Nabestaanden kunnen de accounts zelf niet stopzetten of overnemen (tenzij ze de wachtwoorden hebben). 

iCloud
Voor diensten van Apple kunnen nabestaanden de accounts zelf niet stopzetten of overnemen (tenzij ze de wachtwoorden hebben). 

E-mailadres of cloud-account bij telecomproviders
Als u een e-mailadres heeft bij bijvoorbeeld Proximus, Scarlet of Telenet zal daar ook een contract aan hangen. Wanneer het contract afloopt, zal het e-mailadres en de cloud-account inactief en verwijderd worden. De e-mailaccount zal tot 18 maanden na opzegging actief blijven. Nabestaanden kunnen toegang krijgen mits ze de wachtwoorden kennen.
Het contract kan ook overgenomen worden door een gezinslid. Scarlet en Proximus vragen een kopie van de overlijdensakte, een kopie van de identiteitskaart en een overnamedocument. Bij Telenet kan de erfgenaam of notaris belast met de vereffening een ondertekend document bezorgen.

2. Via een digitale kluis

Een eenvoudige manier om uw digitale nalatenschap te regelen is via een digitale kluis. Dat werkt meestal zo: in die kluis stopt u al uw paswoorden en instructies voor de nabestaande(n). Na uw overlijden (meestal na een bepaalde periode van inactiviteit) krijgt de persoon die u als vertrouwenspersoon aanwees toegang tot de kluis en/of een overzicht van uw laatste wensen en de toegangscodes om die af te handelen. Ondertussen zijn er heel wat bedrijfjes die zulke services aanbieden (zoals SecureSafe.com), maar ook het Belgische notariaat ontwikkelde een gratis digitale kluis.

3. Met een testament

U kan uw wensen, net als de wensen voor de rest van uw vermogen, ook gewoon vastleggen in een testament. Een notaris kan u daarbij adviseren. U kan dan een ‘testamentuitvoerder’ aanstellen die na uw dood uw digitale gegevens wist of beheert. U laat dan samen met uw testament een document na met alle paswoorden en instructies, zodat de nabestaande uw digitale erfenis kan afhandelen.

Wat met uw recht op privacy?

Uw persoonlijkheidsrechten (het recht op privacy, het briefgeheim, de bescherming van afbeelding) doven in regel uit na het overlijden. Uw erfgenamen mogen dus uw mails of andere digitale correspondentie lezen, net zoals ze uw brieven of dagboeken mogen lezen – zelfs als u dat misschien niet wil.

Wenst u dat te omzeilen, dan zal u stappen moeten zetten om die zaken te vernietigen of ervoor te zorgen dat uw erfgenamen geen toegang kunnen krijgen tot bepaalde accounts. Daarop kan u anticiperen door sterke wachtwoorden te kiezen (en die voor uzelf te houden), regelmatig uw mailbox of documenten op te schonen en zelf accounts te sluiten die u niet meer gebruikt. Bepaalde wensen (Ik wens geen gedenkpagina op Facebook, bijvoorbeeld) kan u kenbaar maken via een testament.