Genieten zonder grenzen: jouw Belgisch pensioen in het buitenland

Belgen die hun pensioen permanent in het buitenland doorbrengen: met ruim 64.000 zijn ze ondertussen. Vooral de jongste jaren ruilden steeds meer landgenoten België in voor een nieuw thuis (in 2018 waren ze nog maar met 51.000). De pandemie zit hier ongetwijfeld voor iets tussen. Tegelijk leven we ook langer, en wordt het dus aantrekkelijker om na je 65e nog een nieuw avontuur in het buitenland aan te gaan.

Frankrijk is het populairste land onder gepensioneerde Belgen (meer dan 25.000). Spanje en Nederland sluiten de top 3 af. Vooral de EU is in trek, maar ook in verre bestemmingen − zoals Thailand, Zuid-Afrika en Australië − wonen er ondertussen duizenden gepensioneerde Belgen.

Je bent met pensioen en verhuist naar het buitenland

Als je tijdens je pensioen verhuist, is de procedure vrij makkelijk. Het pensioen dat je in België hebt opgebouwd als zelfstandige, werknemer of ambtenaar, krijg je ook elders in de wereld uitbetaald. Tenminste, als je Belg bent of onderdaan van een andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte (EER), Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk of een land waarmee België een bilaterale overeenkomst heeft. Slechts in heel zeldzame gevallen kan het zijn dat je als niet-Belg een beperkter pensioen ontvangt. Als je een Inkomensgarantie voor Ouderen ontvangt, een uitkering voor 65-plussers die onvoldoende middelen hebben, wordt deze uitkering evenmin in het buitenland uitbetaald.

Wat moet je regelen?

Het enige wat je moet doen is de Belgische Pensioendienst minstens twee maanden voor je vertrek in te lichten over je vertrekdatum en nieuw adres. Vergeet niet om bij je gemeentebestuur alle gebruikelijke formaliteiten te vervullen, zodat je gegevens in het rijksregister worden aangepast. Informeer je ook op welke gezondheidszorg je in je nieuw land van verblijf recht hebt. Binnen de EER blijft de geneeskundige verzorging in regel ten laste van België; je kan hiervoor een formulier aanvragen bij je mutualiteit.

Als er iets verandert aan je gezinssituatie (scheiding, huwelijk, overlijden …) of aan je fiscale toestand (je beslist bijvoorbeeld om weer te gaan werken), dan moet je de Belgische Pensioendienst op de hoogte brengen.

Als gepensioneerde in het buitenland ontvang je in de meeste landen elk jaar een “levensbewijs”. Dat document moet je invullen en laten valideren door de lokale autoriteiten om aan te tonen dat je nog in leven bent, en dus recht blijft hebben op een Belgisch pensioen. Die informatie wordt namelijk niet altijd automatisch met België uitgewisseld.

Verhuis je niet permanent, maar zal je voor lange tijd (langer dan één maand) in het buitenland verblijven, dan moet je dit ook melden aan de Pensioendienst, minstens 1 maand vóór je vertrek. Je betaling zal niet onderbroken worden.

Op welke rekening wordt je pensioen uitbetaald?

Dat kan gewoon op een (bestaande) rekening die je in België opende, een rekening in het land van je verblijf of via een internationaal betaalmiddel op je adres. Om je pensioen te ontvangen op een buitenlandse bankrekening laat je een formulier invullen door de bank van het land waar je een rekening opende. De datum waarop je elke maand je pensioen krijgt, hangt af van het land waar je betaald wordt en van je betaalwijze. Voor Belgische bankrekeningen verandert er niets, voor buitenlandse kan de betaalverwerking langer duren.

Verandert er iets aan het bedrag dat je krijgt?

Als je naar het buitenland verhuist, kan het zijn dat er bepaalde fiscale inhoudingen wegvallen. Op die manier kan je dus een hoger nettopensioen ontvangen. Als je pensioen (en andere uitkeringen) een bepaalde drempel overschrijdt, dan houdt de fiscus daar 3,55% ZIV-bijdrage (ziekte-en invaliditeitsverzekering) op in. Je kan enkel vrijgesteld worden van de ZIV-bijdrage als je in een EER-land, het Verenigd Koninkrijk of Zwitserland woont en je in die staat onderworpen bent aan de lokale ziekteverzekering.

Je wordt ook vrijgesteld van de solidariteitsbijdrage (0 tot 2%) als je in een EER-land, het Verenigd Koninkrijk of Zwitserland woont.

Wanneer je in het buitenland woont, kan je in bepaalde landen vrijstelling van bedrijfsvoorheffing krijgen. België heeft met verschillende landen een dubbelbelastingverdrag afgesloten. Hierin zijn de regels vastgelegd over welk land de belastingen mag heffen op de verschillende inkomsten. Zo vermijd je dubbele belasting.

Het kan dus wel zijn dat het nieuwe land belastingen heft op je buitenlandse pensioeninkomsten, terwijl België dat niet doet. Die regeling verschilt van land tot land. Laat je dus goed informeren.

Je bent nog niet met pensioen en wil naar het buitenland verhuizen

Als je nog vóór je pensioen in het buitenland wil wonen en tot nog toe in België werkte, dan krijg je later in regel ook een Belgisch pensioen. De pensioenleeftijd kan van land tot land verschillen. Ook al kan je in jouw nieuw land straks al vroeger met pensioen dan in België, je kan pas aanspraak maken op een Belgisch pensioen als je de Belgische pensioengerechtigde leeftijd bereikt.

Wat moet je later regelen?

De procedure is vaak iets complexer omdat je je pensioen nog moet aanvragen. Waar je je pensioen zal aanvragen, hangt af van je uiteindelijke woonplaats en waar je op dat moment werkt of laatst werkte:

• In Nederland, Denemarken, Canada of Australië, vraag je je pensioen aan in het land waar je woont, ook al heb je er nooit gewerkt.
• In een land van de EER
  • Als je straks pensioenrechten opbouwt in het land waar je woont, dien dan je Belgische pensioenaanvraag in bij de pensioeninstelling van dat land. De buitenlandse instelling zal jouw aanvraag bezorgen aan de Belgische pensioendienst.
  • Bouw je geen pensioenrechten op in het land waar je straks woont, maar wel in andere landen van de EER, Zwitserland of het Verenigd Koninkrijk? Dien dan je aanvraag voor je Belgisch pensioen in het laatste land van de EER waar je je pensioenrechten opbouwt (of in Zwitserland of het Verenigd Koninkrijk). Vermeld bij de aanvraag uitdrukkelijk dat je geen recht hebt op een pensioen in het land waar je woont. De buitenlandse instelling zal je aanvraag dan aan de Belgische pensioendienst bezorgen.
• Woon je later in een land waarmee België een bilaterale overeenkomst heeft? Dien dan je aanvraag in bij de pensioeninstelling van het land waar je woont.
• Woon je later in een land dat geen bilaterale overeenkomst met België heeft, maar heb je bijdragen betaald in een land van de EER, Zwitserland of het Verenigd Koninkrijk? Dien dan je aanvraag voor je Belgisch pensioen in het laatste land van de EER waar je bijdragen betaald hebt (of in Zwitserland of het Verenigd Koninkrijk).
• In alle andere gevallen moet je je Belgisch pensioen later aanvragen bij de Pensioendienst in België.

Op welke rekening zal je pensioen uitbetaald worden?

Dat kan op een rekening die je in België opende, een rekening in je land van verblijf of via een internationaal betaalmiddel op je adres (zie ook hierboven).

Verandert er iets aan het bedrag dat je krijgt?

Als je in het buitenland zal wonen, kan het zijn dat er bepaalde Belgische fiscale inhoudingen wegvallen. Het kan ook zijn dat je nieuw verblijfsland belastingen heft op je buitenlandse pensioeninkomsten (zie ook hierboven).